Współcześnie Krymscy Tatarzy są jedną z najbardziej wyrazistych wspólnot narodowych ukraińskiego narodu politycznego. Ich kultura i historia przez stulecia rozwijała się w sąsiedztwie i dialogu z ukraińską. Współcześnie Krymscy Tatarzy są częścią ukraińskiego życia kulturalnego: powstają ukraińsko-krymskotatarskie filmy, co roku odbywają się konkursy literackie i przekładowe, a występ krymskotatarskiej artystki przyniósł Ukrainie zwycięstwo w Eurowizji. Dziś w obliczu wojny wielu Krymskich Tatarów służy w ukraińskiej armii, broniąc Ukrainy przed agresorem, z nadzieją na ponowny powrót do domu – na Krym.

W rozmowie z przedstawicielem współczesnych elit kulturalnych Krymskich Tatarów Alimem Alijewem porozmawiamy o współczesnej krymskotatarskiej kulturze: jej obecności w ukraińskiej przestrzeni, podmiotowości i rozpoznawalności na arenie międzynarodowej, wyzwaniach wojennej rzeczywistości i wizjach na przyszłość.

Goście:

Alim Alijew - dziennikarz, obrońca praw człowieka, wicedyrektor Instytutu Ukraińskiego.

Joanna Majewska-Grabowska - tłumaczka, edukatorka i ukrainistka, wykładowczyni na Uniwersytecie Jagiellońskim. W życiu zawodowym i prywatnym zajmuje się popularyzacją wiedzy o Ukrainie. Współpracowała między innymi z magazynami „Herito” i „Dwutygodnik” oraz Fundacją im. Stefana Batorego. Najważniejsze tłumaczenia w jej dorobku to „Planeta Piołun” Oksany Zabużko, „Dlaczego w sztuce ukraińskiej są wielkie artystki” oraz „Ukraina. Wyrwać się z przeszłości” Jarosława Hrycaka.

Europa Środkowa jest szczególnie naznaczona stereotypem przestrzeni zdominowanej przez beton – znajduje to odbicie nie tylko w przestrzeni miast, ale też w języku i kulturze. Technologia wielkiej płyty, która miała rozwiązać głód mieszkaniowy w epoce realnego socjalizmu, zuniformizowała krajobraz kulturowy miast pomiędzy Berlinem Wschodnim, a Władywostokiem.

Czy jednak beton zasłużył na swoją złą reputację? W dwieście lat po uzyskaniu przez Johna Aspdina patentu na cement portlandzki porozmawiamy nie tylko o wielkiej karierze betonu, ale też spróbujemy rozbroić betonowe metafory i zastanowić się, czy istnieje życie w Europie Środkowej bez tego materiału.

Spotkanie promocyjne wokół numeru kwartalnika HERITO.

Goście:
Michał Wiśniewski – historyk architektury, absolwent historii sztuki i architektury. Pracownik Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie i Między-narodowego Centrum Kultury. Stypendysta Fulbrighta. Autor wielu publikacji naukowych i popularyzatorskich poświęconych architekturze Krakowa i Polski XIX i XX wieku, między innymi monografii i krakowskich architektów Ludwika Wojtyczki, Adolfa Szyszko-Bohusza i Tomasza Mańkowskiego. Członek zarządu Fundacji Instytut Architektury. Współautor wystaw i publikacji tworzonych przez zespół Instytutu Architektury.

Bartosz Sadulski – pisarz i redaktor, autor trzech tomów wierszy oraz powieści „Rzeszot”, za którą otrzymał Nagrodę im. Kościelskich, a także był nominowany do Nagrody Literackiej „Nike” i Nagrody Conrada. Sekretarz redakcji kwartalnika HERITO. Eseje publikował między innymi w „Tygodniku Powszechnym” i dwutygodnik.com. Stypendysta programu „Młoda Polska” w kategorii literatura w roku 2019. Mieszka w Nowej Hucie.

Nie ma chyba bardziej znanego pisarza z Odesy niż Izaak Babel, ukraiński żyd, poliglota publikujący po rosyjsku. On sam chwalił się, że urodził się w „Marsylii Wschodu” i właśnie z tego miasta wielu kultur, religii i grup etnicznych wyprowadził swój zmysł obserwacji, ale także potrzebę nieustannego kamuflowania się i konfabulacji. Jak Odesa wpłynęła na Babla? W jaki sposób Izaak Babel Odesę uwiecznił i zmityzował, dlaczego ten mit opiera się tylko na czarnej legendzie jednej dzielnicy – Mołdawanki?

Goście:

Aleksander Kaczorowski – eseista i dziennikarz, tłumacz literatury czeskiej, autor biografii "Babel. Człowiek bez losu", "Ota Pavel. Pod powierzchnią", "Hrabal. Słodka apokalipsa" oraz "Havel. Zemsta bezsilnych", esejów "Praski elementarz" i "Ballada o kapciach", a także książek "Czechy. To nevymyslíš" i "Prezydent. Aleksander Kwaśniewski w rozmowie z Aleksandrem Kaczorowskim". Redaktor naczelny wydawanego w Pradze pisma „Aspen Review Central Europe”. W 2015 roku za książkę o Havlu otrzymał tytuł Ambasadora Nowej Europy oraz był nominowany do Nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej. Za książkę o Ocie Pavlu zdobył w 2018 roku Górnośląską Nagrodę Literacką „Juliusz” dla najlepszej polskiej biografii i nagrodę Warszawskiej Premiery Literackiej za książkę roku 2018, a także znalazł się w finale Nagrody Literackiej Nike. Stypendysta nowojorskiego Remarque Institute i wiedeńskiego Institut für die Wissenschaften vom Menschen. Laureat Nagrody im. Václava Buriana przyznawanej za wkład w rozwój dialogu środkowoeuropejskiego.

Paulina Małochleb - krytyczka, badaczka literatury i wykładowczyni. Laureatka Nagrody Prezesa Rady Ministrów, stypendystka NCK „Młoda Polska”. Autorka książki „Przepisywanie historii” oraz bloga ksiazkinaostro.pl. W Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie kieruje Ośrodkiem Komunikacji. Publikuje w „Przekroju”, „Polityce” i Krytyce Politycznej. Wykłada na Uniwersytecie Jagiellońskim.